Filmnieuwsbrief 139: 'Fight Club' schrijver blij met censuur-ophef | Zo ziet Ghibli Park eruit | Noord-Afrikaanse bioscopen in de spotlight

“Filmsector blij met heropening, maar ontzet over de aangekondigde beperkingen”. Zo kopte de Nederlandse Vereniging van Bioscopen en Filmtheaters dinsdagavond in een persbericht die meteen na de persconferentie werd verstuurd. Het verwoordde waarschijnlijk het gevoel van de hele culturele sector - op ‘doorstroomlocaties’ (wie had twee jaar geleden van dit woord gehoord?) als musea na, zeker ook omdat deze maatregelen tot begin maart duren. Rutte eindigde zijn verhaal met: “Nederland heeft jullie [cultuur en horeca] gemist!”. Hij zei er nog net niet achteraan: “Maar ik alleen maar de horeca.” Op de vraag waarom theaters en bioscopen niet later open mochten blijven, verzuchtte onze premier: “Wees nou een beetje creatief, mensen!” Je kan de sector veel verwijten, maar niet dat er gebrek aan creatieve heropeningsplannen is geweest. Hooguit dat de sector te lang te braaf is geweest. Maar om zo'n verwijt vanuit een star en zeer oncreatief kabinet te krijgen, is haast een gotspe. Zeker als je kijkt naar het cultuurbeleid tijdens corona in de ons omringende landen, zo maakte een paar weken geleden Ann Demeester glashelder duidelijk in Buitenhof.

Maar goed, we kunnen tenminste weer fijn naar de film. Mijn grote tip: Licorice Pizza van Paul Thomas Anderson. Ik mocht hem vorig jaar al zien en was er compleet door weggeblazen. Ga hem zien!

Volgende week even geen Filmnieuwsbrief - vandaar deze bomvolle editie - maar de week erna staat ie weer voor je klaar. Fijn filmweekend verder!

Alle ogen zijn deze week gericht op het International Film Festival Rotterdam dat nu met de derde editie op rij te maken heeft met grote pech. Tijdens de lockdown moest het festival beslissen om compleet online te gaan, maar dat valt extra zwaar nu bioscopen net weer open kunnen. In een interview met de Volkskrant hekelt zakelijk directeur Marjan van der Haar het overheidsbeleid:  “Je vernietigt festivals met zulke plotse en onverwachte wendingen, zoals zo’n avondklok [alles om 17.00 uur dicht]. Onze oproep aan de overheid is: kom met een langetermijnstrategie.”

Artistiek directeur Vanja Kaludjercic: “Het kan ook zo zijn dat filmmakers straks liever kiezen voor een zomerfestival, omdat ze dan meer kans hebben om hun film op groot doek te vertonen. Dat kan IFFR schade berokkenen.”

Met jaloezie zal er in Rotterdam worden gekeken naar Berlijn, waar het filmfestival begin februari gewoon met professionals en publiek doorgaat. Wel volgens nieuwe strenge toegangsregels - testen tot je geen stokje meer kan zien - maar er is daar in elk geval een festivalbeleving.

Er was de laatste week veel rumoer over de Chinese censuur van de filmklassieker Fight Club, waarbij het anarchistische einde - het bestaande regime komt daarin ten val - is weggesneden. Op het Chinese streamingplatform Tencent Video is het einde nu vervangen door een zwart scherm en de tekst dat de opstandelingen zijn gearresteerd en de rust weer hersteld is. Tot zover niets verrassends, China staat bekend om de strenge greep op de samenleving.

Wat wel opzienbarend is, is de reactie van Fight Club schrijver Chuck Palahniuk hierop. Tegenover entertainmentsite TMZ verklaarde Palahniuk het interessant te vinden dat er nu ineens zoveel ophef was over de filmcensuur van Fight Club in China, terwijl veel van zijn boeken in de VS verboden zijn in bibliotheken, gevangenissen en op scholen. “But it’s only an issue once China changes the end of a movie? I’ve been putting up with book banning for a long time.” aldus Palahniuk die - volgens mij geheel terecht - hiermee de Amerikaanse hypocrisie stevig aan de kaak stelt.

En dan was er nog een rel rond een Hollywoodfilm, ditmaal om de live-action remake van de Disney animatieklassieker Snow White. Acteur Peter Dinklage - zelf iemand met dwerggroei door achondroplasie - deed in een podcast scherpe uitspraken over het remake-plan van Disney en beschuldigde de studio van een dubbele moraal:

Disney heeft inmiddels geantwoord op de kritiek van van Dinklage: “To avoid reinforcing stereotypes from the original animated film, we are taking a different approach with these seven characters and have been consulting with members of the dwarfism community” aldus een woordvoerder. Benieuwd of deze Disneymuis nog een staartje krijgt.

Fans van de Ghibli anime filmstudio - en filmfans in het algemeen - kunnen hopelijk eind 2022 Japan weer in (op dit moment zit het land nog potdicht voor buitenlanders). In november opent namelijk het eerste Ghibli Park ter wereld, vlakbij de stad Nagoya, op drie uur treinen van Tokio. De officiële website van het pretpark wordt op 1 februari gelanceerd, maar de marketingmachine draait al volop. Er is al wel een trailer vrijgegeven en hier vind je een berg tekeningen en impressies van hoe het park eruit gaat zien. Ik verheug me het meest op de 16 meter hoge versie van Howl’s Moving Castle. Disney, eat your heart out!

Er is al veel gezegd en geschreven over de staat van de Amerikaanse cinema tijdens en na de pandemie (wanneer die ooit overgaat). In deze podcast bespreken Alissa Wilkinson (filmcriticus van Vox), John Horn (host van de podcast Hollywood, The Sequel) en Ryan Faughnder (filmanalyticus van de LA Times) dit onderwerp uitgebreid. Om na 22.00 uur vanuit de bioscoop of kroeg op de fiets of in de trein naar huis rustig te beluisteren.

Omdat Nederland eind 2019 bij het eerste selecte groepje landen zat die Disney+ kregen, zijn we hier niet zo bezig met andere landen die nog niet Disney+ kunnen krijgen. En dat zijn er nog heel veel, ook in Europa. Disney kondigde deze week aan komende zomer flink uit te breiden naar maar liefst 42 nieuwe landen, waaronder Polen, Turkije, Tsjechië, Zuid-Afrika én Vaticaanstad. Dier laatste is wel curieus, omdat Italië al eind 2020 bij de Disney+ familie zit. Of zou de Paus een speciaal lijntje krijgen met de entertainmentfabriek?

Met alle aandacht voor Disney+ zou je haast vergeten dat HBO Max een van de snelstgroeiende streaming platforms van dit moment is. Ergens dit jaar gaan ze ook in Nederland van start. Maar wat is nu de krach, en wat de achilleshiel van HBO Max? In dit artikel wordt hier uitgebreid op ingegaan. HBO Max groeit in de VS al sneller dan Netflix. En de belangstelling en waardering voor hun originals is zeer hoog. Maar Netflix heeft de voordelen van schaalgrootte. Lees het hele stuk als je de komende tijd over streaming mee wil praten ;)

Dat Hollywood een machtig blok van filmbedrijven is, lijkt me een dooddoener. Maar als je eens dieper kijkt naar enkele bizarre zaken die ze hebben ontwikkeld, wordt het een stuk interessanter. Wat dacht je van de trillende stoelen van William Castle uit 1959 (ver voor 4DX), of Peter Weir die een plan had gemaakt om tijdens vertoningen van The Truman Show met een camera naast het scherm ineens het publiek naar zichzelf te laten kijken op het filmdoek. Lees voor de acht andere wilde ideeën dit stuk.

Als we aan oude bioscopen denken, komen meestal voorbeelden uit de VS of ons eigen land naar boven. De bioscoopgeschiedenis in Noord-Afrika is een stuk minder bekend. Daar brengt een mooi nieuw fotoboek nu verandering in, onder de naam Cinés Méditerranée, met de focus op landen ten zuiden van de Middellandse Zee: Algerije, Marokko, Tunisié, Libië en Egypte. Hier krijg je alvast een voorproefje van de rijkdom aan filmtheaters. Veel is vergane glorie, maar overal zie je een prettig soort nostalgie dat nu eenmaal hoort bij het filmkijken.

Na het bouwen van de Berlijnse muur in 1961 kwam een groep radicale jonge Duitse filmmakers met een manifest waarin ze stelden dat het roer om moest op filmgebied. Een razend interessant verhaal uit de filmgeschiedenis dat niet bij iedereen bekend is. Kijk daarom vooral naar deze video waarin wordt gekeken naar drie beeldbepalende regisseurs uit die tijd: Rainer Werner Fassbinder, Werner Herzog en Wim Wenders.