Filmnieuwsbrief 92: Filmliefde in tijden van corona

Beste Filmnieuwsbriefabonnees,

Allereerst alle gezondheid in deze surreële tijden. Je hoort om je heen dat het net een film is waar we in zijn beland, maar als je de bezigheden van de meeste mensen deze weken zou filmen, zou het een behoorlijk saaie bioscoopervaring worden. Een ommetje maken in een park, of op een balkon een boekje lezen: dat zie ik niet echt terug in een Hollywood rampenfilm. Misschien is het genre ook aan een herziening toe.

We kijken allemaal weer uit naar het moment dat de bioscopen weer heropenen, al kan dat zomaar tot de zomer duren. Filmfestivals als Imagine zijn uitgesteld, al is de vraag of het in het nu retedrukke filmnajaar eventueel nog in te passen is. Movies that Matter houdt het nu op een afgeslankte online editie. Komende dinsdag weten we meer over de duur van de maatregelen.

Deze nieuwsbrief heeft de komende tijd de vorm van een blog, waar ik de belangrijkste ontwikkelingen wereldwijd onder elkaar zet.

Stay safe!

Voor het eerst in het bestaan van Hollywood bestond de box office uit nul dollar. The Hollywood Reporter heeft een mooi stuk over deze voor Hollywood bizarre situatie.

In Nederland zijn uiteraard alle premières tot nader order uitgesteld. Maar deze week is er een eerste film die online zijn première beleeft: Jumbo. Op Cultureel Persbureau licht Hein van Joolen van Gusto, de distributeur van de film, deze beslissing toe:

Dat deze periode voor filmtheaters en bioscopen ongelooflijk lastig is, snapt iedereen. Iedereen moet nu alle zeilen bijzetten. Maar de branchevereniging NVBF is wel op een vreemde manier met cijfers van gemist inkomsten aan het goochelen. In een persbericht hebben ze het over een beraamde omzetderving van 170 miljoen euro. Een beetje vreemd en prematuur, aangezien de totale bioscoopomzet over 2019 een recordbedrag van 347 miljoen euro opleverde. NRC filmredacteur Coen van Zwol vroeg NVBF-directeur Gulian Nolthenius om een reactie, maar Nolthenius kon dat bedrag niet toelichten, “eerst vanwege de „topdrukte”, daarna vanwege ziekte.”

Wel keerde Nolthenius zich in een mail aan Van Zwol mordicus tegen het openbreken van de ‘theatrical window’ (de tijd tussen een bioscoopuitbreng en VOD-release.

En ook Nolthenius’ Amerikaanse collega, John Fithian van de National Association of Theater Owners (NATO), zoekt in deze tijden van crisis de aanval. Hij beschuldigt distributeur Universal, die de film Trolls World Tour nu meteen op VOD uitbrengt, van leugenachtige praktijken. “Exhibitors will not forget this” aldus een boze Fithian.

Ondertussen gebeurt in Frankrijk het tot voor kort onmogelijke: de bioscoopbond CNC krijgt van de Franse regering toestemming om de ‘window’ flink te verkleinen, dus om films veel eerder op VOD uit te brengen. “In uitzonderlijke tijden moeten we uitzonderlijk handelen en zowel innoveren als verantwoordelijkheid laten zien" aldus de CNC in een officiële verklaring.

Ondertussen doet het Festivalpaleis van Cannes momenteel dienst als opvangplek voor daklozen en later wellicht ook voor coronapatiënten, zo laat onderstaande tweet zien.

Het Cannes filmfestival zelf is optimistisch dat het festival alsnog later in juni kan worden gehouden, zo melden ze op hun hun website. En de aankondiging van het programma op 16 april gaat vooralsnog gewoon door.

Terwijl overal ter wereld de bioscopen hun deuren sluiten - deze week ook Australië - gaan in China de eerste bioscopen weer open. Al moeten we niet te vroeg juichen: het gaat om ruim 500 van de in totaal 70.000 zalen (zo'n 5% van het aantal bioscopen) en dan vooral ook in de afgelegen gebieden. Complexen in de steden blijven vooralsnog gewoon dicht.

Veel nieuwe films kunnen deze bioscopen niet vertonen, dus grijpen ze terug op oudere titels van eigen bodem. en op rereleases van oude Amerikaanse blockbusters als Avatar.

Al geven de eerste bezoekcijfers aan dat ondanks de lage entreeprijs van omgerekend nog geen euro de zalen die open zijn zo goed als leeg blijven. Volgens de South China Morning Post zitten er gemiddeld nu twee mensen bij elke filmvertoning. Het ‘drukste’ was het in de stad Xinjiang, waar op een dag bij zes filmvertoningen in totaal 24 kaartjes werden verkocht.

In deze tijden van coronacrisis zijn er ook onverwachte lichtpuntjes. Zo maakt in de VS de drive-in bioscoop een kleine revival door, zo las ik in een geweldige longread in de New York Times. En de bijbehorende foto’s zijn echt prachtig. Social distancing is geen probleem, en de geïmproviseerde schermen laten flink wat creativiteit zien.

Vice had een minder prettig artikel. Daarin wordt het einde van veel onafhankelijke filmtheaters in de VS voorspeld. Ketens als AMC zullen het, mede door het enorme stimuleringspakket van de Amerikaanse overheid, wel even uitzingen, maar voor de indie arthouses kan het wel eens de doodsklap worden. Al lees ik in de LA Times dat ook AMC door een gigantische schuldenlast wellicht flink zal moeten saneren.

Ondertussen zit in Nederland het Filmfonds niet stil. Onder leiding van de nieuwe directeur Bero Beyer zijn er deze week een aantal nieuwe maatregelen aangekondigd, waaronder versoepeling van subsidievoorwaarden en aanvullende financiële bijdragen.

En de gevolgen zijn ook voor de Nederlandse filmproductie groot, zo meldt NRC. Dit jaar zullen zo'n 15 tot 20 procent minder films worden gemaakt dan vorig jaar. En dat heeft natuurlijk weer gevolgen voor de hele Nederlandse filmsector.

Tot slot nog een mooie thuiskijktip. Op de website Open Culture zijn gratis meer dan duizend klassiekers te bekijken. En dat is inclusief grote namen als Hitchcock en Kubrick. Maar neem ook een duik in een berg aan Koreaanse en Russische films. De lijst is lang en prachtig, dus scroll er zeker even doorheen.

Het toverwoord deze weken is ‘social distancing’. En daar lijkt het werk van Wes Anderson wel voor gemaak te zijn, zo laat dit toffe video-essay zien. Toch nog een prettig-absurdistische noot in deze nare tijden.