Filmnieuwsbrief 95: Bioscopen gaan langzaam weer open | 'social distancing' in de cinema | De universele kracht van 'Avengers: Endgame'

Dat was een forse tegenslag voor bioscopen, theaters en poppodia woensdagavond. Er mogen vanaf 1 juni slechts maximaal 30 per mensen tegelijk binnen zijn, inclusief personeel, zo maakte premier Rutte bekend. En dan moeten bioscoopmedewerkers ook nog aan elke bezoeker voor de ingang vragen of ze klachten hebben (gehad). Er was eerst nog onduidelijkheid of de 30 personen per zaal of per bioscoop waren, maar dat blijkt nu het eerste te zijn, zo corrigeerde Rutte zichzelf tijdens een Kamerdebat donderdagavond. Het worden er ook niet meer dan 30, zo zei Rutte erbij, na een verzoek van D66. “De ene helft van de Kamer wil sneller, de andere helft langzamer. Dan zal ik het wel goed doen.” aldus de premier.

Meteen na de bekendmaking reageerde Gulian Nolthenius, directeur van de Nederlandse Vereniging van Bioscopen en Filmtheaters (NVBF), teleurgesteld. “Het is de vraag of filmtheaters en bioscopen het zien zitten om daar open voor te gaan” zei Nolthenius tegen de NOS. Hij schatte woensdagavond nog in dat de meeste bioscopen ook na 1 juni gewoon dicht zullen blijven. Maar veel van zijn leden zullen waarschijnlijk redeneren: beter iets dan niets.

Donderdag bracht de NVBF meteen ook de definitieve versie van het Protocol Verantwoord bioscoop- en filmtheaterbezoek naar buiten. Hieronder meer over wat dit precies inhoudt en hoe de reacties hierop zijn.

Hoe het met bioscopen in andere landen gaat, lees je verderop in deze nieuwsbrief. Daarnaast heb ik ook wat mooie andere verhalen voor je verzameld, al dan niet corona-gerelateerd ;)

Wil je me in deze tijd financieel een hart onder de riem steken? Ga dan naar: nicovandenberg.net/support. Doe een (kleine) donatie en noem jezelf voortaan #Filmnieuwsbriefvriend. Alvast bedankt en stay safe!

In mijn vorige nieuwsbrief behandelde ik uitgebreid de perikelen rond het bestuur van de bioscoopbond. Duidelijk is dat, in tegenstelling tot de besturen van DENK of 50PLUS, er weinig animo is om hier ‘on the record’ iets over te zeggen. Het uitstralen van eenheid is voor een aantal bioscoopeigenaren momenteel het belangrijkste. Maar dat er tussen bioscopen, gesubsidieerde en ongesubsidieerde filmtheaters al langer frictie bestaat over hoe de bioscoopbond hun specifieke belangen behartigt - algemeen én rond corona - dat is duidelijk.

Zo zegt het Nederlands Filmtheater Overleg (de koepel van 24 grote arthouse-bioscopen in Nederland) bij monde van  woordvoerder Friederike Weisner  (directeur van filmtheater De Lieve Vrouw in Amersfoort) in het AD:

In datzelfde stuk zegt NVBF-baas Nolthenius:

Ketens als Pathé, Kinepolis en Vue hebben al bekendgemaakt begin juni weer te willen starten, evenals filmtheaters als de Filmhallen, Cinecenter, KINO, en LantarenVenster. Andere filmtheaters beraden zich nog.

In elk geval is er nu een officieel protocol dat bioscopen en filmtheaters kunnen gebruiken om op 1 juni weer open te gaan. Maar als je dat goed doorleest, komen er wel wat vragen naar boven.

Dat is denk ik het onvermijdelijke gevolg van generieke maatregelen vs maatwerk…

De afgelopen weken was er één land in Europa waar je gewoon nog naar de bioscoop kon: ZWEDEN. Theaters en musea moesten van de Zweedse regering wel verplicht de deuren sluiten.

Het land kreeg met zijn afwijkende coronabeleid sowieso de nodige aandacht, maar over hoe bioscopen het daar hebben aangepakt, las ik weinig. Tot ik dit stuk in de Guardian tegenkwam, waarin Peter Fornstam, de eigenaar van Svenska Bio (met 47 bioscopen en 200 doeken één van de grootste bioscoopketens van Zweden) uitlegt hoe hij met de nodige beperkingen toch open heeft kunnen blijven. Dat betekent: maximaal 50 bezoekers in een zaal, overal desinfecterende handzeep en social distancing regels, al doen Zweden dat laatste volgens Fornstam altijd al. Daarnaast is hij Bio on Demand gestart, waarbij je met wat vrienden een zaal kan huren voor een privé-screening van een film naar keuze. Of je kan op groot doek lekker gaan gamen.

Lees vooral ook het uitgebreide interview met Fornstam op Celluloid Junkie.

Screendaily gaf nog meer details over de Zweedse bioscopen. De reden bijvoorbeeld dat Filmstaden, de grootste bioscoopketen in Zweden, helemaal is dichtgegaan, heeft te maken met het feit dat het Amerikaanse moederbedrijf - AMC - wereldwijd al haar bioscopen sloot. Daarnaast was, bij gebrek aan nieuw aanbod, de Bio on Demand relatief een groot succes, dat ik het nog wel tot een vast initiatief zie komen. Voor omgerekend zo'n 100 euro kun je al een bioscoopzaal met een film naar keuze huren. Toch bleven de meeste Zweedse filmliefhebbers thuis, vooral de oudere bioscoopbezoekers.

En waar voor Deense bioscopen nog geen zicht op heropening is, mogen in Noorwegen de filmzalen deze week weer open, met max. 50 mensen per zaal. Vanaf 15 juni wordt dat max. 200 per zaal. In IJsland zijn een aantal bioscopen sinds 4 mei weer open (max. 50 personen) en Finland volgt, net als Nederland, op 1 juni.

In de Los Angeles Times las ik een opiniestuk van Netflix-baas Ted Sarandos over filmproductie in een ‘anderhalvemetersamenleving’. Het is een aardig kijkje in hoe Netflix wereldwijd langzaam weer kan gaan filmen, maar in elk land met totaal verschillende maatregelen te maken heeft. Want het is leuk dat mensen nu massaal naar Netflix kijken (met een sterke stijging van abonnees de laatste maanden), maar als de stroom series en films opdroogt, heeft ook de streaming gigant een groot probleem.

In Nederland is Martin Koolhoven al een paar weken met een lobby bezig voor een drive-in bioscoop in Nederland. Eerst wilde hij het op de Dam in Amsterdam, daarna dook het Olympisch Stadion op als drive-in plek. Maar met de aanstaande heropening van de bioscopen en onze autoluwe binnensteden zie ik dit plan niet echt doorgaan.

Wel echt uniek was de eerste drive-in bioscoop in Iran, waar voor het eerst sinds de Islamitische Revolutie in 1979 weer een film op een drive-in plek werd vertoond. Het was lange tijd verboden, omdat je in een donkere auto als jong stelletje natuurlijk ongemerkt dingen kon doen die God of Allah verboden heeft. Iran is ongekend hard door het coronavirus gegrepen, en ook daar is alles dicht. Op die manier is er toch nog een glimp aan ontspanning. Wel verantwoord natuurlijk: op de rol het religieuze epos Exodus. Niet de Hollywood-klassieker uit 1960 natuurlijk, maar een door het regime geproduceerde moderne versie. van de bekende Iraanse regisseur Ebrahim Hatamikia.

De ‘big-budget blockbuster’ is, bij gebrek aan een grote bioscooprelease, ook op streaming platforms in Iran te zien.

Op de website van de Guardian zag ik een prachtige verzameling foto’s van een groot aantal drive-in bioscopen overal ter wereld. Van Iran tot Vilnius, van de VS tot Duitsland. Ik snap de nostalgie eromheen, maar het blijft natuurlijk een ongelooflijk beroerde manier van films kijken - crappy geluid en een filmdoek dat je door je beslagen autoruit moet bekijken. Maar goed, ik koop zelf ook geen platenspeler of andere oude memorabilia uit de kringloopwinkel ;)

Voor wie het woord ‘social distancing’ niet meer kan horen, zijn er altijd nog prachtige filmposters die dit thema op een bijzondere manier laten zien. Op MUBI staat een mooie selectie.

De Irish Times had een erg fijn overzicht van de rol van afstand houden in films. Met de blik van nu kijken naar films waarin op een bijzondere manier afstand wordt gehouden. Dus: Facetime avant-la-lettre in The Lady Eve uit 1941 of een split screen in Pillow Talk (1959). Maar ook het zeer toepasselijke About Endlessness (2019) van Roy Anderson.

Ik ben niet de allergrootste Marvel-geek, maar op de website Inverse kwam ik zo'n tof stuk tegen, dat ik die heel graag met je wil delen. Onder de titel One Year Ago, Avengers: Endgame Brought The World Together wordt aan de hand van een groot aantal fans verteld hoe invloedrijk de Avengersfilm in de eerste dagen van de release wereldwijd is geweest. Het gaat over fan zijn, over een gezamenlijke filmbeleving, over haast kinderlijk plezier, maar ook over de invloed die de film op veel levens had. Kortom: over de magie van cinema!