Filmnieuwsbrief 99: #blackfilmsmatter debat verzandt in zwart-witdenken | Bloedbad dreigt voor Chinese bioscopen | Documentaire eert Paul Verhoevens 'Showgirls'

Nu de bioscopen inmiddels een week open zijn, is de conclusie dat nog steeds dezelfde films als op de heropeningsdag in de top 3 staan: De beentjes van Sint-Hildegard op 1, Onward op 2 en I See You op 3. Langzaam aan druppelen er wat nieuwe films de bioscoop in, waaronder Rundfunk: Jachterwachter die op maandagavond in een aantal bioscopen voor uitverkochte zalen in voorpremière ging. Bij afwezigheid van grote Hollywood blockbusters krijgen in elk geval Nederlandse films nu iets meer de spotlights.

Daarover gesproken: in mijn vorige nieuwsbrief had ik het over de 56 films die door Cannes zijn uitverkoren tot ‘officiële selectie’. Maar daarnaast zijn er nog meer films die door het grootste filmfestival ter wereld op een voetstuk worden geplaatst. En laat nu één daarvan een korte Nederlandse film zijn: Marlon Brando van de 26-jarige Vincent Tilanus, die werd geselecteerd voor het bijprogramma La Semaine de la Critique. Tilanus studeerde in 2018 met Bladgoud (hier online te zien) af aan de Filmacademie. En dan staat Cannes, amper twee jaar later, toch mooi op je CV. Het Parool en de Filmkrant besteedden hier terecht wat stukken aan, en ook NPO Radio 1 had Tilanus maandagmiddag in de uitzending. Het leverde een tenenkrommend gesprek op (waar het duo Dionne Stax en Toine van Peperstraten wel patent op lijkt te hebben). Zo bleven ze maar herhalen dat Tilanus “genomineerd” zou zijn voor Cannes. De jonge filmmaker sloeg zich heldhaftig door het gesprek heen.

Voordat mijn nieuwsbrief hieronder verder gaat, wil ik de nieuwe donateurs bedanken die mij de afgelopen week met een gift hebben gesteund. Heel fijn! Het stelt me in staat om ook de komende tijd regelmatig te berichten over de film- en bioscoopsector, zowel in Nederland als daarbuiten, zeker nu de honderdste Filmnieuwsbrief in zicht is ;) Wil je je voortaan ook #Filmnieuwsbriefvriend kunnen noemen? Check dan mijn donatiepagina: https://www.nicovandenberg.net/support/.

Veel plezier weer met deze gevarieerde nieuwsbrief. Blijf gezond, geniet van de cinema en tot de volgende editie, ofwel nummer 100!

In juni 2019 begon ik mijn recensie over de Nederlandse film De Libi met de volgende zinnen:

Dat de Nederlandse film (inclusief filmopleidingen) wel een diversiteitsboost kan gebruiken, lijkt me een haast een overbodige melding. De vraag is meer hoe we dat voor elkaar krijgen.

Ik keek dan gisteren ook met veel interesse het door MovieZone en Da Bounce georganiseerde #blackfilmsmatter debat terug, met als titel een flink statement: “een talk over institutioneel racisme in de Nederlandse Filmindustrie”.

Het leverde een treurig debat op, waarin een aantal zwarte filmmakers een weinig constructief wij/zij betoog uitdroegen over door hen ondervonden onbegrip en tegenwerking bij opleidingen en fondsen. Maar dit hoor ik ook al jarenlang van creatieve buiten de lijn kleurende witte filmmakers-in-spé. Ook voor hen wordt vaak de rode loper niet uitgelegd. Natuurlijk is er een diversiteitsprobleem in de filmsector. Maar kom dan met goede voorbeelden en heldere pijnpunten. De enige die wél met een goed betoog kwam, was Ashar Medina, filmmaker en adviseur van het NPO-fonds.

Het probleem verdient nuance in plaats van een zwartwit-benadering. Maar oordeel vooral zelf! (In de Filmkrant deed een witte journalist dat ook.) Ik ben ook benieuwd naar de speciale avond in EYE later dit jaar over ‘de representatie van zwarte mensen in Nederlandse films’, met onder andere een fragment uit Sjors van de Rebellenclub (1925).

Vorige week bracht de Raad voor Cultuur het nieuwe vierjaarlijkse advies uit over de subsidies voor de belangrijkste culturele instellingen in ons land. Wat film betreft, gaat dat om de grote festivals (IDFA, IFFR, NFF), EYE en jeugdfilmfestival Cinekid. Die laatste is vooralsnog op het strafbankje gezet. Als ze niet voor 1 november met een deugdelijk plan komen, raken ze hun subsidie kwijt. Cinekid directeur Heleen Rouw is er nogal laconiek onder, zo blijkt uit een interview met de Cultuurpers. Ze ziet het als een ‘aanmoediging’. Hopelijk blijkt dit inderdaad een schouderklopje, en geen nekschot.

Volgens een alarmerend rapport van de China Film Association dat vorige week verscheen, staat meer dan 40 procent van de Chinese bioscopen op omvallen. Het gaat hierbij om zo'n 5.000 bioscopen. In China beleven lokale online streamingdiensten als Iqiyi, Youkou en Tencent Video gouden tijden. Aan de andere kant kan het de sector ook gezond maken. Critici menen dat er de afgelopen jaren veel bioscopen op lucht en fraude bij elkaar zijn gebouwd. Teveel een Hollywoodsprookje?

Nog meer treurig bioscoopnieuws: in Thailand dreigt het doek te vallen voor de legendarische Scala cinema, het laatste filmpaleis dat nog actief was. Nieuwsbrieflezer Tom Rosens tipte me nog een prachtig fotoalbum op Facebook, met andere filmpaleizen die inmiddels al het loodje hebben gelegd.

Op 6 juni zou de in Brussel geboren filmmaker Chantal Akerman 70 jaar zijn geworden. Op de nieuwssite Bruzz.be staat een mooi artikel over haar, waar ook Eric de Kuyper (filmmaker en voormalig directeur van het Filmmuseum Amsterdam) nog even aan het woord komt:

In EYE is nu een mooie tentoonstelling met haar videokunst te zien.

Maar wat me echt ontroerde, was een kleine hommage in de Amerikaanse serie Mrs. America, waar Cate Blanchett een ode brengt aan Akermans doorbraakfilm Jeanne Dielman, 23, Quai du Commerce, 1080 Bruxelles. Ga die film trouwens zien!

Zo opent de New York Times vandaag de recensie over de documentaire You Don’t Nomi, over de film die Paul Verhoeven 25 jaar geleden cultstatus gaf. De documentaire is vanaf deze week op Amazon Prime te zien.

In de podcast van de filmsite Film Stage gaat de regisseur van de docu, Jeffrey McHale, uitgebreid in op wat Showgirls heeft betekend voor de cinema en hoe de ooit verguisde film een nieuwe plek in de filmcanon heeft gevonden.

Overigens stond er vorige week in The Guardian nog een prachtstuk over een andere Verhoevenfilm die een jubileum viert: de dertig jaar oude klassieker Total Recall. Op Verhoevens nieuwste film is het trouwens nog een jaartje wachten…

Tot slot van deze 99e Filmnieuwsbrief een zeer passend video-essay voor deze crisistijden: een blik in het creatieve brein van Steven Spielberg, met als thema zijn film War of the Worlds. Maar er komen nog veel meer films en andere verwijzingen voorbij. Om veilig in je eigen woonkamer te bekijken ;)